Door: Jos Overschie
In de reeks ‘Pompmoordenaars’ onderzoeken we de 13 meest voorkomende oorzaken van centrifugaalpompfalen en kijken we naar handvaten om deze ‘killers’ te bestrijden. Elke week zullen we een nieuwe, nog grotere moordenaar onder de loep nemen. Ons doel; minder sterfgevallen door het delen van elkaars kennis en ervaringen, want net als u proberen we elke dag bij te leren.
Doet de pomp het de ene keer wel en de andere keer niet? Zuigt hij het medium niet aan? Levert de pomp geen capaciteit? Blijft de pomp met FO doorlopen en toert die niet af bij geen afname van het medium? Dan is de kans groot dat u te maken heeft met de pompmoordenaar van deze week: Lucht in de leiding.
Foto: “Pomp met Frequentieomvormer kan door blijven lopen” – Praktijkfoto Oveducon.
Het is inmiddels al in twee eerdere artikelen ter sprake gekomen: centrifugaalpompen zijn ontworpen om vloeistoffen te verpompen. Tot zover dus niets nieuws, maar wat nou als bijvoorbeeld een zuigleiding niet luchtdicht is? Dan kan dit voor veel problemen zorgen. Een gat in de zuigleiding zo groot als een speldenprik, kan al voldoende zijn om een pompsysteem niet meer te laten functioneren.
Foto: “Tape om de zuigleidingen” – Praktijkfoto Oveducon.
Hiernaast kan er ook lucht/gas in de leiding komen door bijvoorbeeld de uitgassingsbellen van veen. Deze kunnen er vervolgens voor zorgen dat de waaier ‘verstopt’ raakt met gas/lucht.
Hoe ontstaat dit fenomeen?
Als in de zuigleiding een verbinding niet geheel dicht is, kan een pomp hierdoor valse lucht naar binnen zuigen. Deze lucht kan zich verzamelen in de zuigleiding of in de pomp.
Foto: “Drie stuks zelfaanzuigende pompen” – Praktijkfoto Oveducon.
Afhankelijk van het type pomp is deze in staat luchtbellen te verpompen. Een zelfaanzuigende pomp is namelijk wel in staat om luchtbellen met het medium weg te pompen, maar een normaal aanzuigende pomp niet.
Een andere mogelijkheid is dat in een zuigleiding, van een pomp die het medium onder de pomp vandaan moet zuigen, een onderdruk zal heersen ten opzichte van de atmosferische druk. Hierdoor kan lucht de zuigleiding ingezogen worden.
In de praktijk hoor ik pompgebruikers nog wel eens verklaren dat ze de zuigleiding afgeperst hebben en dat hij dicht was. Let op: persdicht is niet hetzelfde als zuigdicht.
Foto: “…en soms is persdicht ook niet dicht!” – Praktijkfoto Oveducon.
Wat zijn de gevolgen?
De gevolgen zijn dat de pomp kan draaien zonder medium te verpompen, omdat er een luchtbel in het hart van de waaier aanwezig is.
Bij een droogopgestelde pomp met zuigleiding zien we nog weleens dat deze wel capaciteit verpompt als het regent, maar niet meer als het geruime tijd droog geweest is. Als in dit geval verbindingen van de zuigleiding zich onder de grond bevinden, kan bij langdurig droog weer een verbinding boven het grondwaterniveau komen en daardoor lucht aan gaan zuigen. Niets is zo lastig als dit soort storingen, want ga dat lek maar eens opsporen.
Hoe is dit te bestrijden?
“Simpel”: zorg dat alle verbindingen echt 100% luchtdicht zijn. Daarom zijn schroefkoppelingen/koppelingen in een zuigleiding zo gevaarlijk, want zeker als de pakkingen ouder worden, neemt de kans op ‘valse’ lucht toe. Voorkom dus deze koppelingen!
Foto: “Zuigleiding met een koppeling” – Praktijkfoto Oveducon.
Een andere manier is om, als het vloeistofniveau zich onder de pomp bevindt, de zuigleiding van een pomp iets oplopend naar de pomp toe te monteren.
Daarnaast, mocht je van te voren al weten dat er lucht of gas in het medium verwacht kan worden: overweeg dan eventueel om een zelfaanzuigende pomp aan te schaffen. Dit scheelt een hoop schade op de lange termijn.
Al in een eerder artikel zagen we dat lucht, door drooglopen en luchtinslag, voor veel problemen kan zorgen in de pompinstallatie. Deze week komt er daar dus nog een bij. De conclusie is duidelijk: voor een centrifugaalpomp kan lucht dodelijk zijn!
Wat zijn jullie ervaringen met leidingen die niet luchtdicht zijn? Ooit weleens mogen zoeken naar een leiding onder de grond waar ergens een gaatje zou moeten zitten of een verbinding niet helemaal sluitend? We zijn benieuwd naar jullie ervaringen!
Volgende week kijken we alweer naar de één na laatste uit deze reeks: nummer 2.