Techniek, de meeste mensen lopen er zo aan voorbij. Het is zo’n beetje de normaalste zaak van de wereld dat er water uit de kraan komt, de wc doortrekt en onze smartphone werkt, of soort van. Toch zit er heel veel wonderlijks achter deze alledaagse apparaten. Waar in de 19e en begin 20e eeuw de techniek een publieke trekpleister was, is deze in de loop der tijd steeds meer gemeengoed geworden. Hierdoor zijn we ook de verwondering een klein beetje verloren die techniek vroeger opriep en daarmee denk ik ook de waardering. Maar soms is er iets wat deze verwondering weer oproept, wat de techniek in een nieuw daglicht zet en die, of je nu wel of niet in de techniek werkzaam bent, de ‘oeh’ en ‘aah’ bij je naar boven haalt. Maak kennis met het werk van Algerijns kunstenaar Eric van Hove die momenteel een expositie heeft in het Fries Museum genaamd: Fenduq.
Door: Robin Overschie
Er is een spanningsveld tussen ambacht en techniek die bijna uitsluitend massa geproduceerd is. In Algerije, bestaat 20% van de bevolking uit ambachtslieden, mensen die door de toenemende massaproductie steeds minder werk hebben. Dit spanningsveld zoekt Eric van Hove op door motoren uit elkaar te sleutelen en de onderdelen hiervan op te sturen naar vele ambachtslieden om deze in de meest uiteenlopende materialen één-op-één na te laten maken. Vervolgens worden deze onderdelen weer voorzichtig tot één geheel gesleuteld. Inmiddels bestaan deze motoren dan vaak uit een kleine 100 verschillende materialen. Van koper en brons tot tropische houtsoorten en zelfs bot.
Nagebouwde en werkende elektrische scooter – Bron: Oveducon
Ook de tandwielen worden nagemaakt. In dit geval van beukenhout. – Bron: Oveducon
Wiel – Bron: Oveducon
Twee prototypes van verschillende aandrijvingen. – Bron: Oveducon
Toepassing van bot – Bron: Oveducon
Waar Eric van Hove naar op zoek is, is een herwaardering van dit ambacht, maar toch denk ik dat hij in zijn zoektocht onbewust nog iets anders raakt, namelijk: de herwaardering van de techniek. Wat me namelijk opviel toen ik deze expositie bezocht, was dat ook ik weer even heel anders naar de techniek ging kijken. Mede doordat er zoveel verschillende materialen zijn gebruikt en elk onderdeel bijna uniek was, ging ik ook weer zien hoe verschrikkelijk veel verschillende onderdelen er eigenlijk in een alledaags iets als een automotor zitten. Stuk voor stuk onderdelen die daar zitten met een doel, met een functie. Ik kon dan ook niet anders dan me verwonderen over de ingenieusheid hiervan. Daarmee is deze expositie net zo goed een eerbetoon aan de techniek.
Vliegtuigmotor – bron: Oveducon.
Detail vliegtuigmotor – bron: Oveducon.
Detail vliegtuigmotor – bron: Oveducon.
Tandwielkast exploded-view – bron: Oveducon.
Detail tandwielkast – bron: Oveducon.
Wat deze expositie me ook liet zien, was dat het wel degelijk mogelijk is om de techniek zo te presenteren dat het verwondering oproept. Een verwondering die momenteel, kijk bijvoorbeeld naar het personeelstekort en het slechte imago, ontbreekt. Daarmee wees deze expositie me op nog iets anders, namelijk dat iets misschien niet alleen functioneel moet zijn, maar ook verwondering op moet roepen om de tijdsgeest te blijven prikkelen en actueel te blijven. En dat is iets waar we eigenlijk niet bij stilstaan in de techniek. Alles aan techniek is zo ontworpen dat het een functie heeft, alles is praktisch, maar daarmee verdwenen we wel van het toneel naar de kelder.
D9T motor – Bron: Oveducon.
Detail D9T motor – Bron: Oveducon.
Kortom, deze expositie doet precies wat het moet doen, het laat je achter met vragen en interessante nieuwe inzichten. Stof tot nadenken. Al met al een absolute aanrader om eens naar toe te gaan deze zomer!
Blijf je verwonderen:
Elk kwartaal een dosis passie
in je mailbox
Draai uw scherm
om de pagina te bekijken.