“hoe goed techniek de
tand des tijds kan doorstaan
mits het goed
onderhouden wordt.”
“hoe goed techniek de tand des tijds kan doorstaan
mits het goed onderhouden wordt”
Enige tijd geleden plaatste Jos een foto op LinkedIn van een oude installatie waar hij geweest was met de vraag of mensen nog meer van dit soort mooie oude techniek wisten. We werden overspoeld met reacties van mensen met tips voor leuke technische uitjes. Dit wilden we natuurlijk niet aan ons voorbij laten gaan. Tijd voor ons om daad bij woord te voegen en een lijstje te maken van alle suggesties. We hebben ons inmiddels voorgenomen om elke twee maanden een mooie technische installatie te bezoeken. Twee weken later was de eerste installatie aan de beurt. Deze installatie staat in Hardinxveld-Giessendam en stamt uit 1945. Het is een prachtig gemaal dat nog steeds operationeel is en met veel liefde wordt onderhouden.
Door: Robin Overschie
Toen we aankwamen lag het fotoboek al klaar. Een schitterend overzicht met allemaal oude foto’s van tijdens de bouw. We werden rondgeleid door een enthousiast drietal mannen waaronder iemand die al jarenlang het onderhoud van het gemaal verzorgde. Robin liep met hem mee.
Destijds feestelijk geopend door Prinses Juliana.
Naast het gemaal werd een grote sluis gebouwd.
“Dit is het deel van de pomp wat je als bezoeker ziet, maar het grootste deel zit onder de grond.”
“Tijdens een rondleiding op een open dag kwam iemand ineens met een foto aanzetten die ik nog nooit eerder gezien had. Hier zie je de onderdelen van de pompen die per trein naar Hardinxveld-Giessendam werden gebracht.”
“Je staat er misschien niet bij stil, maar er is flink wat hout in de bekisting gaan zitten.”
“De neuzen van de pompen steken hier nog uit.”
Doorsnede van het gemaal.
Drie keer 1200 m3/min.
“Eens per maand ga ik erin om de waaier een paar slagen te draaien, anders zakt het lager door zijn smering.”
“Onverwoestbaar, zo worden ze tegenwoordig niet meer gebouwd.”
“De waaier heeft een doorsnede van 3.8meter!”
Het gemaal had veel weg van een benzinepomp.
“Dit waren de oude motoren, deze waren zo groot dat ze boven de coulisse uitkwamen, dat kun je je nu bijna niet meer voorstellen. Er zitten nu andere motoren in die veel kleiner zijn, maar deze zijn eigenlijk ook al te groot voor de pompen. De pomp loopt namelijk zo soepel dat je ze makkelijk met de hand kunt laten draaien.”
“Slijtage? De waaier heeft een paar mm speling met het pomphuis en heeft nog nooit aangelopen.”
“Een tijdje geleden is deze motor heel heet geworden. Ik werd ’s nachts wakker en zag dat ik een melding had, dus ben midden in de nacht hier naartoe gegaan en heb meteen de motor uitgezet. Ik was waarschijnlijk net op tijd, maar de motor heeft wel schade en moet gerepareerd. Ik ben alvast het één en ander aan het voorbereiden.”
“Wat er beneden is? Kan ik je wel laten zien. Hier in deze catacomben onder het gemaal liggen allemaal nog spullen van vroeger. Dit ruimen we beetje bij beetje op in de perioden dat het wat rustiger is.”
“Oude oliepotjes waar vroeger de motoren mee gesmeerd werden.”
“Deze jongens bedienen de noodschuiven, ze hebben nooit wat en er is nog nooit wat aan gedaan, behalve toen die keer dat er een groot stuk drijfhout tussen zat. Toen moest ik naar beneden om het eruit te gaan halen.”
“Met deze hendel bedien je de vlinderklep die in de pomp zit. Die zit erin omdat als het water aan de ene kant hoger is dan de ander dit niet zomaar in elkaar over stroomt.”
“Dit is een kijkglas, zodat je kunt zien hoeveel water er in het pomphuis staat. Vroeger werkten er meerdere mensen vast op dit gemaal om hem te onderhouden en in bedrijf te stellen. Toen gingen ze elke twee weken het hele gemaal langs met een poetslap om het koper op te poetsen. Die tijden zijn niet meer, maar als het zou mogen dan zou ik het weer gaan doen.”
“Naast elke schroefpomp staat een vacuümpomp. Deze zorgt ervoor dat het pomphuis wordt volgepompt met vloeistof, zodat we de schroefpomp kunnen starten. Zonder vloeistof in het pomphuis doet hij het namelijk niet.”
“Ja ze verbruiken inderdaad flink wat diesel.”
Het was prachtig om dit gemaal te mogen bekijken en we hopen je op deze manier een beetje deelgenoot te hebben gemaakt. Wat ons opviel is hoe goed techniek de tand des tijds kan doorstaan mits het goed onderhouden wordt. Over zeven weken gaan we weer naar een oude technische installatie, dus houd de vertrouwde kanalen in de gaten. Ken je een mooie installatie die we ook eens zouden moeten zien? Laat het ons weten!
Alle foto’s zijn eigendom van Oveducon en mogen niet worden gebruikt zonder schriftelijke toestemming.
Meer pomptechniek?
Elk kwartaal een dosis passie
in je mailbox
Draai uw scherm
om de pagina te bekijken.